Wat is atelectase?
Atelectase is een aandoening, waarbij een gedeelte van de long of de gehele long geen lucht meer bevat en als gevolg hiervan samenklapt. Het samengeklapte longweefsel raakt hierna vaak gevuld met rode en witte bloedcellen, serum, vocht en slijm, waardoor het aangetaste weefsel op den duur geïnfecteerd raakt. Mensen die roken hebben een verhoogd risico op het ontstaan van atelectase.
Atelectase: oorzaak
Atelectase wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een afsluiting van een hoofdbronchus, één van de twee grote vertakkingen van de luchtpijp. De obstructie kan van binnenuit worden veroorzaakt door bijvoorbeeld het inhaleren van een vreemd voorwerp of door een tumor of slijmprop die de bronchus verstopt. De bronchus kan ook verstopt raken, wanneer er van buitenaf iets met grote kracht op de bronchus drukt. Deze druk kan worden veroorzaakt door gezwollen lymfeklieren, een verwijde slagader of aanwezigheid van een tumor. Ook de aanwezigheid van grote hoeveelheden vocht of lucht in de longholtes kan leiden tot verstoppingen van de luchtwegen.
Acute atelectase ontstaat meestal als gevolg van complicaties na een operatie in de borst- of buikregionen. Na een dergelijke operatie gaan mensen vaak oppervlakkiger ademen, waardoor dieper gelegen luchtwegen niet meer goed uit kunnen zetten. Ook heb optreden van trauma’s, zoals auto-ongelukken of messteken, kunnen acute atelectase tot gevolg hebben. Een chronische vorm van atelectase kan onder andere ontstaan door de aanwezigheid van een langzaam groeiende tumor. De ziekte kan ook ontstaan als gevolg van longaandoeningen veroorzaakt door blootstelling aan asbest of andere chronische longziekten waarbij littekenvorming optreedt. Daarnaast kan ook de aanwezigheid van onvoldoende of ineffectief longslijm leiden tot een verstopping van de luchtwegen.
Atelectase: symptomen
De symptomen van atelectase hangen sterk af van de mate waarin de luchtwegen verstopt zijn geraakt. De patiënt zal door het verlies van longcapaciteit kortademigheid en benauwdheid ervaren. Als gevolg van de verlaagde zuurstofconcentratie in het bloed zal de hartslag gaan toenemen en kunnen patiënten een blauwachtige kleur vertonen. In sommige gevallen gaat atelectase daarnaast ook gepaard met koorts, hoesten, duizeligheid en pijnklachten. Een arts kan de diagnose bevestigingen met behulp van een thoraxfoto of CT-scan.
Atelectase: behandeling
De behandeling van atelectase bestaat uit het, wanneer mogelijk, verwijderen van de verstopping. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het afzuigen van vocht of door het chirurgisch verwijderen van de obstructie. Daarnaast wordt behandeld met antibiotica om het optreden van infecties tegen te gaan. Bovendien wordt er bij operaties altijd een aantal preventieve maatregelen genomen om het optreden van atelectase te voorkomen. Zo worden patiënten bijvoorbeeld gestimuleerd om te stoppen met roken, diep adem te halen en zoveel mogelijk te blijven bewegen.
