Wat is pneumothorax?
Pneumothorax is de medische benaming voor een klaplong. Normaal gesproken bevindt zich een longvlies rondom de longen en een borstvlies rondom de borstkas. Tussen deze twee vliezen zit enkel vocht. Dit vocht zorgt ervoor dat beide vliezen over elkaar kunnen schuiven zonder dat u het voelt. Dit maakt het mogelijk om adem te halen.
Bij een klaplong of pneumothorax is er lucht tussen het longvlies en het borstvlies gekomen. Hierdoor zal de long inklappen en afnemen in grootte. Iemand met een klaplong kan bijvoorbeeld moeite krijgen met ademen of benauwd en kortademig worden. Naast pneumothorax bestaat ook ‘hemopneumothorax’, deze laatste term wijst op een klaplong waarbij de holte wordt gevuld met bloed in plaats van lucht. Per jaar komt een klaplong bij ongeveer 1500 personen voor.
Klaplong: ontstaan
Bovenstaande video geeft uitleg over het ontstaan van een klaplong. Normaal vormt de borstholte een luchtdicht gesloten geheel, zodat je op een normale wijze kunt ademhalen. Dat betekent dat het longvlies en het borstvlies op elkaar zijn aangesloten en er geen vrije lucht tussen deze vliezen kan komen. Bij een pneumothorax zit er een lek tussen of in de vliezen, waardoor er lucht van buitenaf de borstholte instroomt. Zo’n lek kan spontaan optreden of bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een bepaald letsel of trauma.
Klaplong: oorzaak
De oorzaak voor een pneumothorax kan heel verschillend zijn. Roken geeft een verhoogd risico op het krijgen van een klaplong. Artsen maken onderscheid tussen een spontane en een niet-spontane klaplong.
Een niet-spontane pneumothorax wordt veroorzaakt door uitwendig letsel of trauma, zoals een zwaar ongeluk of gebroken ribben. Hierbij kan er een scheurtje of perforatie in het long- of borstvlies ontstaan en er zo lucht in de holte stromen. Dit heet een traumatische pneumothorax. Soms ontstaat het als gevolg van een medisch onderzoek of een operatie in de borstholte. Dit wordt een iatrogene pneumothorax genoemd.
Bij een spontane pneumothorax ligt de oorzaak van de perforatie in het lichaam zelf. Bij een primaire spontane pneumothorax is de oorzaak niet duidelijk vast te stellen. Het komt vaak door aangeboren afwijkingen. Hier wordt echter nog veel onderzoek naar gedaan. Een secundaire spontane pneumothorax wordt veroorzaakt als gevolg van zogeheten onderliggend longlijden, waarbij een longziekte (bijvoorbeeld COPD, astma of longemfyseem) het longweefsel en de vliezen heeft aangetast en verzwakt.
Klaplong: symptomen
Een klaplong geeft een plotselinge, scherpe, snijdende pijn. Ademhalen wordt bemoeilijkt en ook hoesten, benauwdheid en blauw aanlopen zijn bekende symptomen van een klaplong. Sommige mensen ervaren ook symptomen zoals een borrelend gevoel in de borst of een droge hoest. De symptomen kunnen soms na een tijdje ook weer enigszins wegtrekken doordat het lichaam zich aanpast en zich instelt op het ademen met gebruik van enkel de gezonde long. Dit is één van de redenen waarom veel mensen te lang met een klaplong blijven doorlopen.
Klaplong: behandeling
Een klaplong is in de meeste gevallen relatief eenvoudig en doeltreffend te behandelen. In de meeste gevallen is een ziekenhuisopname nodig. Bij een kleine klaplong blijft de behandeling meestal beperkt tot een korte ziekenhuisopname ter observatie gecombineerd met rust en toediening van zuurstof. Bij een grote pneumothorax is een uitgebreidere behandeling noodzakelijk om de overtollige lucht uit de borstholte te verwijderen. Met behulp van een zogenaamde ‘thoraxdrain’ kan de lucht ontsnappen en wordt ervoor gezorgd dat de long weer kan ontplooien. Als de patiënt herhaaldelijk een terugkerende klaplong krijgt, wat overigens sporadisch voorkomt, kan worden overwogen om de long ‘te plakken’. Dit ‘plakken’ houdt in dat het longvlies met de borstwand wordt verkleefd zodat het inklappen van de long wordt voorkomen.
