Wat is mazelen?
Mazelen, ook wel morbilli genoemd, is een zeer besmettelijke infectieziekte die het gevolg is van een besmetting met het mazelenvirus. De ziekte wordt gekenmerkt door een karakteristieke rode, vlekkerige huiduitslag over het gehele lichaam. Het mazelenvirus is van mens op mens overdraagbaar en verspreidt zich via vochtdruppeltjes die door de besmette persoon worden uitgehoest of geniesd. In Nederland worden alle kinderen sinds 1976 gevaccineerd tegen mazelen, waardoor deze ziekte tegenwoordig aanzienlijk minder voorkomt. Af en toe vindt er een mazelenepidemie plaats in provincies met een relatief lage vaccinatiegraad. Ook mensen die voor 1976 geboren zijn, vormen een risicogroep voor het krijgen van mazelen. Meestal gaat mazelen vanzelf weer over, maar in enkele gevallen kunnen er ernstige complicaties optreden.
Mazelen: oorzaak
Mazelen is het resultaat van een infectie met een luchtwegvirus, het morbillivirus. Het mazelenvirus gaat in de neus- en keelholtes van een besmet persoon zitten en kan vervolgens via hoesten, praten, ademen of niezen in de lucht terecht komen. Wanneer iemand deze lucht vervolgens inademt, kan hij of zij ook besmet raken met het mazelenvirus. Naast besmetting via de lucht kan ook direct contact zorgen voor overdracht van de mazelen. De ziekte is zeer besmettelijk. Eén geïnfecteerd persoon besmet gemiddeld maar liefst tien andere (niet-gevaccineerde) personen in zijn of haar omgeving. Na besmetting duurt het ongeveer één à twee weken voordat de symptomen hun intrede doen. Een aantal dagen voordat de huiduitslag begint, kan een patiënt met de mazelen al wel besmettelijk zijn voor anderen.
Mazelen: symptomen
Mazelen begint vaak met symptomen die lijken op die van een stevige griep. Patiënten krijgen onder andere last van koorts, hoofdpijn, neusverkoudheid, vermoeidheid, een loopneus en hoesten. Daarnaast is ook oogontsteking een veelvoorkomend symptoom bij een infectie met het mazelenvirus. Na een aantal dagen kan de koorts toenemen en ontstaat de karakteristieke rode huiduitslag. Deze rode vlekjes ontstaan eerst in het gezicht, in de buurt van de wangen of oren, en verspreiden zich daarna langzaam over het hele lichaam. Vaak geneest mazelen vanzelf en neemt de uitslag weer af, maar in sommige gevallen kunnen er complicaties optreden. De meest voorkomende complicaties die optreden bij mazelen zijn middenoorontsteking en longontsteking. In ongeveer 0.1% van de gevallen treedt hersenvliesontsteking op, een zeer gevaarlijke aandoening die blijvende schade op kan leveren.
Mazelen: behandeling
Het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland richt zich voornamelijk op het voorkomen van mazelen. Er is namelijk geen specifieke behandelmethode beschikbaar tegen mazelen. Zonder complicaties verdwijnen de symptomen van mazelen in de meeste gevallen binnen één week. In het geval van complicaties, zoals middenoorontsteking of longontsteking, zal er behandeld worden met antibiotica. Bij ernstige complicaties kan een ziekenhuisopname noodzakelijk zijn.
