Wat is nefrotisch syndroom?
Nefrotisch syndroom is de naam die wordt gebruikt voor een aandoening met een combinatie van verschillende symptomen, waarvan de oorzaak in de nieren ligt. Het ziektebeeld heeft dus niet één directe oorzaak, maar kan veroorzaakt worden door diverse onderliggende afwijkingen. Men spreekt van het nefrotisch syndroom, wanneer er vier hoofdkenmerken van nierfalen aanwezig zijn. Deze kenmerken zijn:
- Proteïnurie: De aanwezigheid van een hoge concentratie eiwitten in de urine.
- Hypoalbuminemie: Een te lage eiwitconcentratie in het bloed. Met name de concentratie van het eiwit albumine is verlaagd.
- Oedeem: Een vochtophoping in weefsels. Dit is een direct gevolg van het tekort aan albumine.
- Hyperlipidemie: Te hoge concentratie vet in het bloed. Dit ontstaat doordat de lever extra vetten aanmaakt ter compensatie van de lage eiwitconcentratie.
Nefrotisch syndroom: oorzaak
De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed en scheiden deze uit via de urine. Het bloed wordt gefilterd door de zogenaamde glomeruli, de filtertjes van de nier. Normaal gesproken laten deze filtertjes geen eiwitten door, maar in het geval van nierschade kunnen ook de glomeruli beschadigd raken. Als gevolg hiervan komen er eiwitten in de urine en neemt de eiwitconcentratie in het bloed af. Een tekort aan eiwit leidt tot oedeemvorming in weefsels, zoals de benen, enkels en buik. De lever zal ter compensatie meer eiwitten gaan produceren, maar produceert daardoor tegelijkertijd ook meer vetten en cholesterol. Bij twee derde van de patiënten is er geen duidelijke oorzaak van de nierschade aan te wijzen. Bij de overige patiënten met het nefrotisch syndroom is de oorzaak meestal nierkanker of lymfeklierkanker of een infectie, zoals hepatitis B. Ook bestaat er een aangeboren variant van de aandoening; het congenitaal nefrotisch syndroom.
Nefrotisch syndroom: symptomen
Eén van de eerste symptomen die u zelf kunt herkennen, is een blijvende ophoping van vocht (oedeem). Dit oedeem ontstaat met name in de benen en enkels, maar het vocht kan zich ook ophopen in de buik of rondom de ogen. Daarnaast leidt het ophopen van vocht tot een verhoging van het lichaamsgewicht en een verminderde drang tot urineren. Wanneer een arts vermoedt dat iemand lijdt aan het nefrotisch syndroom, zal hij of zij een urine- en bloedonderzoek uitvoeren. In enkele gevallen is er een nierbiopt (uitname van een stukje weefsel) nodig om meer kennis te vergaren over de onderliggende oorzaak van de ziekte.
Nefrotisch syndroom: behandeling
Het nefrotisch syndroom wordt behandeld door de symptomen zo goed mogelijk te bestrijden. Zo kunnen het gebruiken van minder keukenzout en het slikken van plaspillen helpen om het ontstaan van vochtophopingen tegen te gaan. Daarnaast kunnen bloeddrukverlagende middelen helpen om de hoeveelheid uitscheiding van eiwitten via de urine te beperken. In ernstige gevallen wordt een infuus met eiwit (albumine) gebruikt om de hoeveelheid eiwitten in het bloed weer op peil te brengen.
