Wat zijn nierstenen?
De nieren zijn van groot belang bij het filteren van het bloed en het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam. Deze afvalstoffen verlaten het lichaam vervolgens via de urine. Wanneer bepaalde stoffen in zeer hoge concentraties aanwezig zijn, kan de urine verzadigd raken en niet meer in staat zijn alle afvalstoffen af te voeren. Deze stoffen kunnen vervolgens samenklonteren en kristalliseren. In de meeste gevallen blijven deze kristallen klein en plast u ze ongemerkt weer uit. Wanneer deze urinekristallen in grootte toenemen en vervolgens de urinewegen blokkeren, spreekt men van nierstenen. Afhankelijk van de grootte en de locatie van de niersteen, kan deze voor hevige pijnklachten en andere problemen zorgen.
Nierstenen: oorzaak
De urine zit boordevol met toxische stoffen, diverse zouten, metabole eindproducten en andere afvalstoffen. De vorming van nierstenen is vaak te wijden aan een slecht voedingspatroon, waardoor deze stoffen in te hoge concentraties in het lichaam terecht komen. Hoge concentraties van slecht oplosbare afvalstoffen kunnen neerslaan en kristallen vormen. De meest voorkomende nierstenen bestaan uit een combinatie van calcium (‘kalk’) en oxaalzuur. In de urine zijn ook citraat, eiwitten en suikers aanwezig die de vorming van kristallen kunnen remmen. Mogelijke risicofactoren voor het ontstaan van nierstenen zijn dan ook een te hoge uitscheiding van calcium en oxaalzuur of een te lage uitscheiding van citraat. Andere risicofactoren zijn te weinig drinken en een lage zuurgraad van de urine.
Nierstenen: symptomen
De meeste nierstenen worden aangetroffen in de nierkelken. Dit zijn holtes in de nierbekken waar urine zich verzameld voordat het de urineleider binnenstroomt. Wanneer een grote niersteen losraakt en in de urineleider blijft steken, kan de urineleider verstopt raken. De urine kan de blaas niet meer bereiken, maar hoopt zich op achter de verstopping. De druk die hierdoor ontstaat, gaat gepaard met ernstige pijnklachten en wordt ook wel koliekpijn genoemd. De pijn doet zich voornamelijk voor in de onderrug en kan uitstralen naar de onderbuik, zijkant van de buik en de lies. De niersteen kan naast pijn ook zorgen voor bloedverlies in de urine. Koliekpijn kan bovendien gepaard gaan met bewegingsdrang, misselijkheid, overgeven, heftige transpiratie en koorts. Kleine nierstenen of nierstenen die zich in de nier of blaas bevinden, geven meestal geen klachten.
Nierstenen: behandeling
Een niersteen hoeft alleen behandeld te worden als deze pijnklachten veroorzaakt of indien de niersteen het functioneren van de nieren belemmert. Een kleine niersteen kan het lichaam via de urinewegen verlaten en op natuurlijke wijze worden uitgescheiden. Een koliek wordt behandeld met pijnstillende middelen die daarnaast een spierverslappend effect hebben op de urinewegen. Als de niersteen te groot is om het lichaam via de urinewegen te verlaten, wordt gebruik gemaakt van een niersteenvergruizer. Deze produceert schokgolven die de niersteen vergruist tot kleinere fragmenten. In sommige gevallen, zoals bij zeer grote of zachte nierstenen, is een operatieve ingreep noodzakelijk.
