Een vernauwing van de aorta wordt in medische termen ook wel ‘coarctatio aortae’ genoemd. De aorta is de grootste slagader in het lichaam van de mens. De functie van deze slagader is om zuurstofrijk bloed vanuit het hart in het lichaam te verspreiden. Een vernauwing in deze slagader belemmert de bloedstroom naar het onderste deel van het lichaam. Het bloedvat is bij deze aandoening namelijk plaatselijk smaller waardoor het bloed moeilijker door de slagader kan stromen en waardoor het hart harder moet pompen.
Zo’n 15 procent van de aangeboren hartafwijkingen betreft een aorta vernauwing (coarctatio aortae). De exacte oorzaak van deze veelal aangeboren hartafwijking is niet bekend. Soms ontstaat op latere leeftijd een aorta vernauwing als gevolg van een ontstoken aorta of na beschadiging van de aorta door een incident. Deze aandoening komt bij mannen twee keer vaker voor dan bij vrouwen.
Klachten coarctatio aortae
Vanwege de smallere doorgang moet het hart aanzienlijk harder werken om het bloed door de aorta te pompen. Daarnaast heeft een aorta vernauwing over het algemeen een effect op de bloeddruk in het lichaam. Typisch verschijnsel is een hoge bloeddruk in de armen, het hoofd en de hals. Terwijl de bloeddruk achter de vernauwing, bijvoorbeeld in de slagaders richting de benen, juist lager kan zijn. Een aorta vernauwing kan hartfalen veroorzaken. Het is daarom noodzakelijk om een vernauwde aorta te opereren. Patiënten met een onbehandelde aorta vernauwing komen vaak op jonge leeftijd al te overlijden.
Soms wordt een vernauwing in de aorta pas op latere leeftijd gediagnosticeerd. In dit geval heeft de afwijking blijkbaar niet tot duidelijk zichtbare klachten geleid en is er veelal sprake van een lichte vorm van de aandoening. Bij een ontdekking van coarctatio aortae op latere leeftijd, zal het lichaam zich intussen hebben aangepast door bijvoorbeeld het aanleggen van extra vaten die de bloedstroom naar de onderste helft van het lichaam verzorgen. De symptomen van een vernauwde aorta, zoals een te hoge bloeddruk, kunnen op latere leeftijd wel serieuze problemen als gevolg hebben. Een te hoge bloeddruk kan bijvoorbeeld leiden tot atherosclerose of claudicatio intermittens (etalagebenen). Het kan daarom belangrijk zijn om coarctatio aortae alsnog te behandelen wanneer de aandoening pas op latere leeftijd wordt geconstateerd.
Behandeling coarctatio aortae
Er zal veelal een operatie in een gespecialiseerd ziekenhuis worden uitgevoerd. De vernauwing kan bijvoorbeeld operatief worden verwijderd waarna de uiteinden weer met elkaar worden verbonden. In sommige gevallen is dotteren zelfs al voldoende en/of wordt er een stent geplaatst. De arts zal afwegen welke behandelmethode het beste bij de situatie past. Na een behandeling wordt de patiënt in principe levenslang gecontroleerd om onder andere in de gaten te houden of de aorta niet opnieuw vernauwd.
