De longen zijn het belangrijkste orgaan van het ademhalingsstelsel van de mens. Bij de ademhaling vind een gasuitwisseling plaats waarbij bij het inademen zuurstof uit de lucht wordt opgenomen door het lichaam en bij het uitademen koolzuurgas wordt afgegeven aan de lucht. Zodra de ingeademde lucht in de longen komt, is het de functie van de longen om te zorgen voor de overdracht van het zuurstof uit de lucht aan het bloed. Tegelijkertijd wordt door de longen koolzuurgas teruggegeven aan de lucht en via de ademhaling uitgescheiden.
Anatomie van de longen
De twee longen zijn gepositioneerd in de borstkas en worden van elkaar gescheiden door een ruimte midden in de borstholte. Deze ruimte wordt ‘het mediastinum’ genoemd. De onderkant van de longen rust op het middenrif. Beide longen bestaan uit verschillende tegen elkaar geplaatste kwabben: drie kwabben vormen de rechterlong en twee kwabben vormen de linkerlong. Iedere long wordt omrand door een fijn membraan welke ‘het borstvlies’ of ‘pleura’ genoemd wordt.
Binnen in de longen vormen de ‘bronchi’ de structuur van een boom. Iedere long ontspringt de luchtpijp via een ‘hoofdbronchi’. De hoofdbronchi splitsen zich in kleine takken, vervolgens in nog kleinere vertakkingen en uiteindelijk in zogenoemde ‘bronchiolen’. Op de uiteinden van de bronchiolen bevinden zich de longblaasjes, ook wel alveolen genoemd. De alveolen zijn microscopisch klein en in talrijke getale aanwezig. Samen vormen de alveolen de essentie van het longweefsel. Via de wand van de alveolen vindt de overdracht van zuurstof naar het bloed plaats. De alveolen staan koolzuurgas af dat de omgekeerde weg volgt (terug naar de luchtpijp) en via de ademhaling wordt verwijderd.
Functie van de longen
De longen bestaan uit een grote hoeveelheid met lucht gevulde zakjes. Deze zakjes worden de ‘longblaasjes’ of ‘alveolen’ genoemd. De primaire functie van de longen is om zuurstof vanuit de ingeademde lucht door te geven aan het bloed. Tevens wordt koolzuurgas uit het bloed verwijderd en via de ademhaling uitgescheiden. Deze gasuitwisseling (opname van zuurstof in het bloed en verwijdering van koolzuurgas) is nodig voor de zuurstofbevoorrading van de lichaamsweefsels en voor het verwijderen van afvalstoffen uit de lichaamscellen.
In tegenstelling tot wat sommige mensen zich wellicht voorstellen, zijn het niet de longen die de ademhalingsbewegingen maken. Het zijn de spieren van de borstkas en vooral het middenrif, die het in- en uitademen mogelijk maken.
Longziekten
Longziekte worden ook wel een ‘pneumapathie’ genoemd. De meest voorkomende longziekten zijn bijvoorbeeld longontsteking, longtuberculose, longembolie, pneumoconiosus (stoflong), fibroom, alveolitis. De long kan ook (goedaardige) cysten of kwaadaardige tumoren (longkanker) herbergen.
Om de juiste diagnose van longziekten te stellen, vindt in de eerste plaats klinisch onderzoek plaats. Hierbij zal de arts bijvoorbeeld met behulp van bekloppen met de vinger en aan de hand van auscultatie met een stethoscoop de borstkas onderzoeken. Additioneel onderzoek zoals een röntgenonderzoek van de borstkas en/of een CT-scan zijn ook gebruikelijk in de pneumologie. Voor een juiste diagnose en behandeling is het belangrijk om een arts te raadplegen.
